Steven Kazuo Takasugi
Kończąc nasze odliczanie do „Warszawskiej Jesieni”, czas wskazać na kompozytora, który może okazać się fenomenem tegorocznego festiwalu. Steven Kazuo Takasugi jest amerykańskim, który od lat posługuje się samplami. Nagrywając i analizując dźwięki tworzy rozległe biblioteki sampli. Komponowanie muzyki tylko i wyłącznie elektroakustycznej („muzyki słuchawkowej”, jak określa ją sam kompozytor) doprowadziło go w końcu do poszukiwań, mających na celu przywrócić muzyce jej pierwotny, społeczny wymiar. W tym celu w parateatralnym geście wprowadza na scenę artystów, którym towarzyszy elektroakustyczny „playback”. Rozdźwięk pomiędzy żywym wykonawcą, a nagranym wcześniej dźwiękiem staje się źródłem dramaturgii jego utworów.
Prezentowany na „Warszawskiej Jesieni” utwór „Sideshow” jest niewątpliwie najważniejszy w dorobku kompozytora. Nawiązując do rozrywek oferowanych w początkach ubiegłego stulecia w parku rozrywki na nowojorskiej Coney Island, staje się krytyką społeczeństwa żądnego sensacji i podziwiającego różnego rodzaju „freakshows”, tym samym dehumanizując uczestniczące w nich „ludzkie osobliwości”. Całość komentuje sześć aforyzmów Karla Kraussa, będących krytyką wiedeńskiego mieszczaństwa. Czterem z występujących w utworze artystów przydzielony został jeden „performer” (połykacz mieczy, olbrzym o potężnych płucach, człowiek-pająk oraz jąkający się karzeł); czterem pozostałym – ich karykaturalne „sobowtóry”. Choć interakcje pomiędzy artystami, ich sobowtórami oraz elektroniką, mogą czasem wydawać się groteskowe, w tej grotesce kryje się tak naprawdę tragizm sportretowanych postaci.
Zanim jednak obejrzymy „Sideshow” warto zapoznać się z językiem kompozytora na najbardziej chyba klarownym przykładzie: „Die Klavierübung”. W tym czteroczęściowym utworze pianista odgrywa swoją partię równolegle z elektroniką. Słyszymy i przeczuwamy, że nie wszystkie dźwięki są możliwe do uzyskania na fortepianie, że gęstniejąca faktura staje się niemożliwa do wykonania przez człowieka. Gdzie jednak zaczynają się i kończą granice obu partii?